Manfred Lerner ” A real dog man” 1998 Dog Sports Dergisi

Uzun yıllar boyunca anladığım şey, “şefkatli” teriminin gerçek anlamının, köpekleri seven,yaşı cinsi farketmeden onlarla çalışan, köpekleri düşünen hatta hisseden kanında köpek kanı olan insanlar olduğudur. Eğlence anlayışı, köpekleri arasındaki en kötüsü yada en iyisiyle yağmurda yada güneşte köpeğiyle çalışmak olan, köpeği hakkında objektif olabilen fakat her köpeğede içinde derin saygı besleyen kişiler.. ” gerçek köpek adamı” terimi tamamen V. Bayern çiftliğinden Manfred Lerner’i tarif eder.

İlk köpeğinizi kaç yaşında edindiniz?
Babam avcıydı ve ben doğduğumda zaten köpeklerle çalışıyordu. İlk köpeğim ise Hermansheide isimli bir GSD idi. 13 yaşındaydım ve Schutzhund için gerçekten çok istekliydim o yaşta bile.

Ne zaman helper oldunuz?
1968 de German Shepherd Club (SV) üyesi oldum, devamında ise helpler olarak çalışmaya başladım

Alman hava kuvvetleri koruma köpekleri bölümünün şefi iken ne tür ırklara eğitim verdiniz?
German Shepherds, Malinois, Bouviers, Dobermanns, Riesenschnauzer [Giant Schnauzer] ve Rottweiler. 21 yıldır toplam 600 köpeğe eğitim verdim.

Hangi ırkların polis ve asker için uygun olduğunu düşünüyorsunuz?
Çok çeşitli ırklarla çalıştığımı göz önüne alarak diyebilirimki, ırklara göre karşılaştırmalar yapamazsınız bu konuda. Fakat bu alanda kullanışlı olmayan köpek ırkını sorarsanız benim kişisel görüşüm Alman Çoban Köpekleri olurdu. Bunun birçok sebebi var ilki, gsdlerin bir çok sağlık probleminin olması. Kalça çıkıklığı ve Bewegungsapparat özellikle [Not: Bunu kelimeyi açıklamak zor. Genel olarka köpeğin yürüyüş kas ve iskelet mekanizması denebilir). İkinci sebeb ise GSD üreticilerinin çok iyi ve sakin huylu köpekleri üretmesi ile oluşan karakter yumuşaklığı

Ilk dobermanninizi ne zaman edindiniz?
1973 yilinda, Dona von Furstenfeld. Onu Alman Coban Klubunde egittim. Birgun iki Amerikali beni calisirken ve donayi isirma calismasi, bitework yaparken gorduler. Almanyaya gsd almaya gelmislerdi fakat benim kopegim donayi aldilar. Bu olaydan sonra GSD derneginden ayrildim. Dona calisma icin cok uygun karakterli, dogal kendine guvenen ve gurultuye karsi hassas olmayan bir kopekti. Obedicence ve sert isirma calismalarinda cok basariliydi. Uzun boylu bir kopek degildi 66cm boyunda cok koyu renk bir maskesi olan bir kopekti.

Neden GSD calistirmayi birakip Dobermanlarla calismayi tercih ettiniz?
Alman coban kopekleriyle basari yakalamak icin yeteri kadar ugrastim. Bu kibar ve omurilik kalca problemi gorulen irkla amaclarima ulasamadim. Daha sonra dobermann ile tanistim ve cok sevdim hemen sonrasinda Donayi aldim. Bence dobermani ve gsd yi karsilastiramayiz. Bu iki irkta bircok degisik gorevler icin yillardir kullanilmakta. GSD ler ismindende anlasildigi gibi coban kopekleridir ve karakteri tamamen farklidir dobermandan. Doberman ise insanlarin korkacagi, agresif bir yapisi olan bir kopek olmasi icin uretilmistir. Bu iki irki karsilastirmak Traktor ve Porsche yi karsilastirmak gibi anlamsizdir. Ikiside olmasi dogasi olmasi gerektirdigi gibidir.

Dobermannin 20-30 yil oncesindeki yapisi hakkinda bilgi verebilirmisiniz? Gelisim gosterdimi?
Dobermanin yapisi Bewelgunsablauf(Yuruyus yapisi ve uyumu koordinesi) ve kalca cikikligi konusunda cok gelisti. Fakat bazi kanlarda kafa yapisi daha kotu bir hale geldi. Kafa cizgisinde keskin bir dusus (dusuk kafa) oldu. Ayrica kalp ve mide donmesi probleminden dolayi olum orani artti.

Dobermannin calisan kopek olarak en iyi ozellikleri sizce nedir?
Oynamaya ve hedefi yakalamaya olan istegidir (Prey Drive)

Tum doberman irkinda hangi karakteristik ozelligi zayif goruyorsunuz?
Genel olarak dobermann cesaret konusunda uyum saglama problemi yasamaktadir.

Uyum problemi derken tam olarak neyi kastediyorsunuz?
Bu uyum korkusuz olma ile baglanti halinde gorunur ve sinir sistemi ile iliskilidir. Dobermanlar yeni kosullara karsi cok hassastir ozelliklle daha once tanistirilmadiklari durumlarda nasil davranacaklarini kestirmekde zorlanirlar. Ne yaparsaniz yapin yeni bir durum gordugunde doberman yeni ve farkli bir tepki verir. Genelde sinirini endisesini gosterdiginde bu daha cok ortaya cikar. Bircok kopek icin sakin duramamak bir problemdir.

Dobermannin zekasini nasil derecelendirirsiniz?
Zeka soz konusu oldugunda rahatlikla doberman en zeki irklardan biridir diyebilirim. Surekli etrafini inceler, atmosferi kontrol eder ve herseyin yolunda olduguna karar vermek ister. Onlar sizin soylediginiz her kelimeyi anladigini size hisettirirler.

Dobermannin yuksek oynama istegi(drive) sizce calisan bir kopek olmasini nasil etkiler?
Koku bulma calismasi yapan her kopek icin drive basarili olmanin temelidir. Oynama istedi drivei cok olan bir kopek daha kolay egitilir. Egitmenin gorevi ise bu drive ozelligini odullendirme ve ne kadar uzun sure devam ettirebilecegini saglayarak daha iyi kontrol ve duzgun is yaptirmaktir.

Sizce dobermanin bu guzel ve atletik gorunusu ayni zamanda irk icin bir lanetmidir? Bircok uretici sadece guzel gorundugu icin davranis karakter dusunmeden bu irki uretiyor olabilirmi?
Evet, guzel evi, pahali arabasi, cok parasi olan bircok insan dobermannin asil ve etkileyici durusu sebebi ile bu irki besler. Bircok uretici gunuzmude fiziksel guzellik uzerine egilir. Bu sebeble iri olan, cok guzel gorunen dobermanlari showlarda gorme sansiniz calisan dobermanlari gorme sansinizdan cok daha yuksektir. Cok genis goguslu dobermanlar 4 yasinda olme riskine sahiptirler ve bu kanitlanmis istatiki bir bilgidir. Uretici olarak amacim guclu karakterli ve ayni zamandada fiziksel yapisi guzel olan fakat bu fiziksel yapiyi daha iyi yapmak icin saglik konusunda riske girmemektir. Benim en yasli dobermanim E litterinden 14 yasinda oldu ve ortalama 10-11 yil oranini yakalayabildim.

Alman halki dobermana ne gozle bakiyor?
Saldirgan cilgin bir atak kopegi.. Doberman yavrusu alanlarin benzer tecrubeleri olacaktir. Yavruyu seven ne kadar sirin diyen biri irki ne diye sordugunda dobermann cevabini aliginda kopeyi sevmeyi birakip cocuklarini dusunmuyormusun bu kopek seni ve aileni birgun yer cocuklarini dusun diyecektir. Fakat bunun tek suclusu medyadir,filmlerde ne zaman kotu kopek ihtiyaci olsa dobermann veya bazen rottweiler kullanilir.

Polis servis hizmeti yapan kac tane dobermann taniyorsunuz?
Bildigim 7 adet var. Genelde sahipleri polis ve bu irka bagimli insanlar. Dobermanni hizmetde kulanmak irki halka gostermek adina faydalidir. Fakat cok iyi hizmet kopeklerinin bir aileye uyumuda cok zor olur

Bazi egitmenler dobermanin korkak oldugunu ve imkan buldugunda kactigini soyler bu konu hakkinda ne dusunuyorsunuz?
Dovusme icgudusu hayatta kalmak isteyen bir hayvan icin cok dogaldir. Dovus davranisi guclu olarak hayatta kalma istegi ile baglantilidir. Zor ve bilinmeyen kosullarda sadece yuksek drive olan kopekler saldiri pozisyonunu koruycaktir bunu irk ayrimi olmaz. Sadece deutscher jagdterrieri ayirabilirim kacmak yerine olmeyi tercih ederler. O irkta bile insan elinden beslenerek bu ozellikleri yok olmaya basladi. Ayrica bu ozellik dogal bir icgudude degildir

Amerikan dobermanlarinin SchH cesaret testlerinde kollugu isirmadiklari veya asilmadiklari konusunda tartismalar var bunun sebebi nedir?
Bunun bircok sebebi olabilir, bazilari bu konuda kotu tecrublere sahip olabilirler ve bu duygusal irkin davranisini degistirmis olabilir. Urettigim dobermanlar helpera kostururken her adimda dahada sinirlenir. Bu cilginlik onlarin kollugu isirmasi ve asilmasina olanak verir. Yani bu isirma o kadar uzun yolu sinirli bir sekilde kosmanin karsiligidir diyebiliriz. Isirigi gostermesi oynarkenki isiriktan cok farklidir. Benim kopeklerim icin bu bir oyun degildir ama cok hoslarina gider. Ben helper oldugumda kopegin hicbir sekilde kotu tecrube yasamamasina dikkat ederim onlar savas alanini terkettiklerinde her zaman kazanan taraf olarak hissetmeliler. Helper olarak 1-2 saniye icinde kopege daha cok baski uygulayip uygulamayacaginiza karar vermek durumundasiniz. Iyi kopekler kotu helperlar tarafindan ziyan edilebilir.

Duyduguma gore siz en cok dobermannlarinizin iyi isirici kopekler olmasina dikkat edersiniz bu dogrumu?
Benim icin isirma ozelligi en onemlidir. Tabiki bu kontrol edilebilen ve itaat gosteren bir kopek olmalidir. Kopegin hangi gorevi yapacagina onceden karar vermelisiniz. Bir doberman he gorev icin egitilebilir. Iyi bir aile dostu yada acimasiz bor koruma kopegi. Bence iyi doberman yaniniza alabileceginiz iyi bir dosttur. Eiko annesi ve cassi spor yarismalari icin egittigim, karimin disisi susi toplum icinde koruma icin egitildi yani bahsettigim gibi kopek sahibi olacak kisi oncelikle hangi tur kopege ne amacla ihtiyaci oldugunu belirlemeli ve sonra kopek secilip egitilip o amaca uygun olarak surekliligi saglanmalidir

Ne zaman ve neden dobermann uretmeye basladiniz?
1973 yilinda iyi dobermanlar uretmeye basladim. Guclu, gunluk ihtiyaclari karsilayabilecek ayrica koruma askeri ve polis gorevlerinde kullanilabilecek dobermanlar.. Amacim akli temiz olan kontrol edilebilme sarti ile iyi isiran sert kopekler yetistirmekdi. Bencil ve zit dobermannlari secerek uretime basladm ve zaman icindeki sonucta gururluyum. guclu rive ve cok ust duzey calisma ozellikleri olan dobermannlar

Uretim icin kullanilacak bir disi ve erkek dobermannda fiziksel ve karakteristik hangi ozellikleri ararsiniz
En onemli ozellik gurultulu ve emin olamayacagi durumlarda yada direk kisisel kontaklarda korku hissi olmamasidir.. Hem erkek hem diside ise ilk baktigim ozellik paralel burun ve paralel kafa guclu cene guclu ve kisa arka bolum, ve mukemmel acilari olan duz bacaklardir

Yavru kopek alacak kisi gercek ureticiyi nasil ayirt edebilir?
Sadece genis olarak arastirma yaparak, uretici ile kontak icinde olup onun calismasini ve yarisma sonuclarini inceleyerek, ciftligi ziyaret edip sectigi kandaki kopekleri izleyerek

Uretici sizce ne demektir? Iyi uretici olmak icin sans faktoru gereklimidir?
Uretici benim icin irk sorumlulugu tasiyan kisidir. Uretim demek ne yaptigini bilmek farkinda olmaktir. Uretim bir irkin populasyonunu arttirmak degildir. Her tur basari icin azda olsa sansa ihtiyaciniz olur fakat daha zekice calismalar yaparak bu sansla birlestirirseniz daha basarili olursunuz

Uretim yaparken karakter hatalarinimi yoksa fiziksel hatalarimi duzeltmek daha kolaydir?
Fiziksel ozellikleri duzeltmek daha kolay

SchH testi sizce uretim yapilacak kopekler icin yeterlimidir yada gercek karakterini gorebilmek icin kopegi zorlayacak baska testlerde yapilmalimidir?

Doberman irki cok zekidir. SchH de yapilacak bircok seyi kolaylikla ogretebilirsiniz fakat, kopegin daha onceden ogrenmedigi tecrube etmedigi durumlari ortaya cikardiginizda kopegin gercek karakterini gorur ve uretim icin karar verirken bunlari goz onune alirsiniz

Dobermannin genel olarak saglikli bir irki oldugunu soyleyebilirmisiniz yada yillar gectikca fiziksel problemlerin arttigini goruyormusunuz?
Bircok farkli irkla yillarca calismalarima dayanarak soyleyebilirimki doberman diger irklarin hicbirinden daha fazla nazik ve kirilgan degil. Ozellikle kis aylarinda gerekli olan iyi yasam sartlari saglandiginda doberman uzun ve saglikli bir hayat surer

Peki ya yumusak huylar? Eskiye oranla dahami cok?
Evet yumoslar daha fazla artik cunku bircok uretici bazi kanlara kor olmuscasina takintili ve tutkulu(ve bu kanlarin gorunusune). Bu ureticiler calisan doberman ozelliklerini dikkate almiyorlar

Son sorumuz bu irkin uretimine bunca yildir en cok hangi konuda katkiniz oldugunu dusundugunuzdur
En buyuk katkim, ruzgarin hep ters tarafdan esmesine ragmen hic bir sekilde irkin nasil olmasi gerektigi konusundaki kararliligimin degismemesi

1998 Dog Sport Magazine
Manfred Lerner ” A real dog man” by Lisa Schuller
Çeviri : Bülent Evren – Darky